کامپوزیت دندان چیست و چه کاربردی دارد؟

کامپوزیت دندان یکی از پرطرفدارترین روش‌های زیبایی و ترمیمی در دندانپزشکی مدرن است که با استفاده از ماده‌ای خمیری‌ شکل و همرنگ دندان انجام می‌شود. این ماده از ترکیب رزین‌های پلیمری، ذرات شیشه و مواد معدنی تقویت‌کننده ساخته شده و پس از قرار گرفتن روی سطح دندان، با نور مخصوص لایت‌کیور سفت و محکم می‌شود. هدف اصلی این روش، بازگرداندن ظاهر طبیعی، فرم صحیح و رنگ دلخواه دندان‌ها است؛ بدون آن‌که تراش یا آسیب قابل توجهی به بافت طبیعی دندان وارد شود.

کامپوزیت دندان نه تنها برای اصلاح طرح لبخند کاربرد دارد، بلکه در درمان پوسیدگی‌ها، ترک‌های سطحی، ترمیم لب‌پریدگی‌ها و بستن فاصله بین دندان‌ها نیز استفاده می‌شود. در مقایسه با سایر روش‌ها، این تکنیک سرعت انجام بالاتری دارد و در بیشتر موارد طی یک جلسه کامل می‌شود. از آنجا که مواد کامپوزیتی در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها تولید می‌شوند، دندانپزشک می‌تواند رنگی را انتخاب کند که با دندان‌های طبیعی فرد کاملاً همخوانی داشته باشد. به همین دلیل کامپوزیت امروزه یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای دستیابی به لبخندی سفید، متقارن و طبیعی است.

قیمت کامپوزیت دندان چقدر است؟

هزینه‌ ی انجام کامپوزیت دندان در سال‌های اخیر بسته به نوع مواد مصرفی، برند انتخابی و مهارت دندان‌پزشک، تفاوت چشمگیری پیدا کرده است. برخلاف تصور عمومی، قیمت کامپوزیت تنها به «تعداد دندان‌ها» بستگی ندارد، بلکه مجموعه‌ای از فاکتورهای تخصصی و فنی در تعیین هزینه نهایی نقش دارند. هر واحد کامپوزیت در واقع یک لایه‌ی دقیق از رزین نوری و مواد پلیمری است که باید با دقت بالا فرم داده و پولیش شود. به همین دلیل، زمان صرف‌شده، کیفیت متریال و حتی تجهیزات نوری مورد استفاده در فرآیند نصب، همگی روی هزینه اثر می‌گذارند.

در ایران، میانگین قیمت هر واحد کامپوزیت دندان از ۲ تا ۶ میلیون تومان متغیر است؛ اما در کلینیک‌های معتبر که از برندهای اروپایی و ژاپنی مانند IPS، Tokuyama یا Gradia استفاده می‌کنند، این رقم می‌تواند تا ۸ میلیون تومان برای هر واحد هم برسد. همچنین برخی کلینیک‌ها خدمات تکمیلی مانند پالیش دوره‌ای، جرم‌گیری رایگان یا گارانتی ۶ تا ۱۲ ماهه ارائه می‌دهند که در افزایش قیمت نهایی مؤثر است.
در ادامه، فاکتورهای اصلی تعیین‌کننده‌ی قیمت کامپوزیت دندان را با جزئیات بررسی می‌کنیم

فاکتور های تعیین‌ کننده قیمت

• تعداد واحدهای کامپوزیت: هر چه تعداد دندان‌های مورد ترمیم یا زیباسازی بیشتر باشد، هزینه‌ی کلی افزایش می‌یابد. معمولاً برای اصلاح کامل لبخند، ۸ تا ۱۰ واحد برای هر فک (مجموعاً ۱۶ تا ۲۰ واحد) نیاز است. برند کامپوزیت: برندهای آمریکایی و ژاپنی مانند Bisco، Tokuyama، IPS و Ultradent به‌دلیل دوام و براقیت بالا، هزینه‌ی بیشتری نسبت به برندهای اقتصادی‌تر مانند Spident یا Shofu دارند.
• نوع کامپوزیت: نوع میکروهیبرید، نانوهیبرید یا IPS هرکدام قیمت متفاوتی دارند. کامپوزیت‌های نانویی معمولاً گران‌ترند، چون از فناوری نانوذرات برای شفافیت و مقاومت استفاده می‌کنند.
• تجربه و مهارت پزشک: دندان‌پزشکان زیبایی با تجربه‌ی بالا معمولاً هزینه‌ی بیشتری دریافت می‌کنند؛ چرا که فرم‌دهی دقیق، انتخاب رنگ طبیعی و باندینگ اصولی نیازمند سال‌ها تجربه است.
• موقعیت جغرافیایی کلینیک: قیمت کامپوزیت در شهرهای بزرگ مانند تهران، شیراز و اصفهان معمولاً بالاتر است، زیرا هزینه‌های کلینیک، تجهیزات و خدمات جانبی بیشتر است.
• خدمات جانبی و گارانتی: برخی کلینیک‌ها خدماتی مانند پالیش رایگان دوره‌ای، ترمیم شکستگی و چکاپ‌های شش‌ماهه ارائه می‌دهند که در هزینه نهایی لحاظ می‌شود.
• نیاز به درمان‌ های اولیه: اگر قبل از انجام کامپوزیت نیاز به جرم‌گیری، ترمیم پوسیدگی یا اصلاح لثه وجود داشته باشد، هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند.

در نهایت، بهترین راه برای برآورد دقیق هزینه، مشاوره حضوری با دندان‌پزشک متخصص زیبایی است تا با بررسی وضعیت دندان‌ها، برند مناسب و تعداد واحدهای لازم مشخص شود. همیشه توجه داشته باشید که انتخاب کامپوزیت ارزان‌ قیمت از برندهای ناشناخته، ممکن است منجر به تغییر رنگ، لب‌پریدگی یا بوی بد دهان شود. پس کیفیت و مهارت را فدای قیمت نکنید.

انواع کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان بر اساس اندازه ذرات، ترکیب مواد و کاربرد، به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. این تفاوت‌ها باعث می‌شود دندانپزشک بسته به محل دندان جلو یا عقب، هدف درمان زیبایی یا ترمیمی و شرایط بیمار، از نوع خاصی از کامپوزیت استفاده کند. نسل‌های اولیه مثل ماکروفیل دارای ذرات درشت و مقاومت بالا بودند اما سطحی زبر و مستعد تغییر رنگ داشتند. بعدها میکروفیل و هیبرید معرفی شدند که ظاهر زیباتر و پالیش‌پذیری بیشتری داشتند.

با پیشرفت فناوری نانو، کامپوزیت‌های نانوهیبرید و نانوفیل وارد عرصه شدند که ترکیبی از استحکام بالا، درخشندگی طبیعی و مقاومت عالی در برابر لکه‌پذیری دارند. علاوه بر این‌ها، مدل‌های خاص‌تری مانند فلو Flowable برای ترمیم‌های ظریف و Giomer یا IPS با خاصیت آزادسازی فلوراید و جلوه نوری طبیعی تولید شده‌اند. در ادامه با بررسی دقیق هر نوع، به شما کمک می‌کنیم بهترین گزینه را برای کامپوزیت دندان خود انتخاب کنید.

کامپوزیت ماکروفیل

کامپوزیت ماکروفیل Macrofilled Composite از قدیمی‌ترین نسل‌های کامپوزیت دندان است که اولین بار در دهه‌ی ۱۹۶۰ معرفی شد و در زمان خود انقلابی در دندانپزشکی ترمیمی به حساب می‌آمد. ویژگی اصلی این نوع کامپوزیت، وجود ذرات درشت پرکننده با اندازه‌ای حدود ۱۰ تا ۵۰ میکرومتر است. این ذرات بزرگ معمولاً از جنس کوارتز، شیشه‌های سیلیکاتی یا مواد معدنی مقاوم ساخته می‌شوند و هدف از به‌کارگیری آن‌ها افزایش استحکام فشاری و مقاومت در برابر شکستگی بود. به همین دلیل، ماکروفیل‌ها برای ترمیم دندان‌های خلفی آسیاب‌ها که فشار زیادی در هنگام جویدن تحمل می‌کنند، کاربرد زیادی داشتند.

رزین پایه در کامپوزیت ماکروفیل معمولاً از ترکیبات پلیمری Bis-GMA یا UDMA تشکیل شده و به کمک فیلرهای درشت با سایلن کوپلر به‌خوبی پیوند می‌خورد. این ترکیب، ساختاری بسیار سخت و مقاوم ایجاد می‌کرد اما در عوض صاف و صیقلی نبود. در واقع، سطح دندان بعد از ترمیم با ماکروفیل‌ها نسبتاً زبر به نظر می‌رسید و درخشندگی طبیعی دندان‌های واقعی را نداشت. همین زبری سطح باعث می‌شد که ذرات غذا و رنگ‌دانه‌ها به مرور زمان به سطح دندان بچسبند و کامپوزیت دندان دچار تغییر رنگ و لکه شود.

از نظر دوام مکانیکی، این نوع کامپوزیت بسیار قدرتمند بود؛ اما از لحاظ زیبایی و پالیش‌پذیری، نسبت به نسل‌های جدید ضعیف‌تر عمل می‌کرد. به‌همین خاطر در مواردی که زیبایی اهمیت زیادی نداشت مثل دندان‌های عقبی، هنوز هم در بعضی کلینیک‌ها از کامپوزیت ماکروفیل استفاده می‌شود.

یکی از مزیت‌های مهم آن، مقاومت بالا در برابر ساییدگی و فشار جویدن است؛ بنابراین برای بیمارانی که دندان‌قروچه دارند یا در نواحی تحت فشار بالا نیاز به ترمیم دارند، گزینه‌ی نسبتاً مطمئنی محسوب می‌شود. همچنین قیمت تمام‌شده‌ی این نوع نسبت به نسل‌های جدید کمتر است و از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر به شمار می‌آید.

اما از معایب قابل‌توجه این نسل می‌توان به پالیش‌پذیری پایین، تغییر رنگ سریع، زبری سطحی، و سختی در شکل‌دهی دقیق لبه‌های دندان اشاره کرد. علاوه بر این، به دلیل اندازه‌ی بزرگ فیلرها، کامپوزیت ماکروفیل انعطاف‌پذیری کمتری دارد و ممکن است در طول زمان، در اثر تغییرات حرارتی دهان، ترک‌های مویی در سطح خود نشان دهد.

در مجموع می‌توان گفت کامپوزیت ماکروفیل پایه‌گذار نسل‌های بعدی کامپوزیت بود و مسیر پیشرفت این علم را هموار کرد. امروزه در دندانپزشکی مدرن، استفاده از آن بیشتر به نواحی غیرقابل‌مشاهده دهان یا ترمیم‌های موقت محدود شده است. اما از نظر تاریخی، اهمیت زیادی دارد چون نشان داد که می‌توان با ترکیب هوشمندانه‌ی رزین و فیلر، ماده‌ای ساخت که هم به دندان بچسبد و هم فشار جویدن را تحمل کند.

کامپوزیت میکروفیل

کامپوزیت میکروفیل Microfilled Composite دومین نسل از کامپوزیت دندان است که در پاسخ به مشکل زبری و ظاهر غیرشفاف کامپوزیت‌های ماکروفیل طراحی شد. این نوع کامپوزیت در دهه‌ی ۱۹۷۰ معرفی گردید و تحول بزرگی در حوزه‌ی دندانپزشکی زیبایی ایجاد کرد. ویژگی بارز میکروفیل‌ها، داشتن ذرات بسیار ریز فیلر با اندازه‌ای بین ۰.۰۴ تا ۰.۴ میکرومتر است. این ذرات فوق‌العاده کوچک باعث می‌شوند سطح کامپوزیت پس از پولیش، صاف و براق شده و جلوه‌ای طبیعی‌تر به دندان‌ها بدهد.

ماده‌ی پایه در کامپوزیت میکروفیل دندان همان رزین Bis-GMA یا UDMA است اما نسبت فیلر به رزین در آن کمتر از نسل ماکروفیل می‌باشد. به همین علت، این نوع کامپوزیت انعطاف‌پذیری و براقیت بیشتری دارد ولی استحکام آن کمی پایین‌تر است. همین ترکیب باعث شده میکروفیل‌ها انتخابی ایده‌آل برای دندان‌های جلویی باشند؛ جایی که ظاهر و شفافیت بیشتر از مقاومت مکانیکی اهمیت دارد.

درخشش طبیعی و قابلیت پالیش بالای کامپوزیت‌های میکروفیل، باعث شده که بسیاری از دندانپزشکان از آن برای اصلاح طرح لبخند، ترمیم لب‌پریدگی، تغییر رنگ و فرم دندان‌های جلو استفاده کنند. با استفاده از ابزارهای پالیش مناسب، سطح کامپوزیت به‌قدری صاف می‌شود که حتی زیر نور مستقیم هم بازتابی مشابه مینای طبیعی دندان ایجاد می‌کند. این ویژگی به‌ویژه برای افرادی که می‌خواهند لبخندی درخشان و آینه‌ای داشته باشند، بسیار جذاب است.

یکی از مزایای دیگر این نوع کامپوزیت، مقاومت خوب در برابر لکه‌پذیری است. به دلیل سطح بسیار صاف، رنگ‌دانه‌های غذایی، قهوه و چای کمتر به آن می‌چسبند. همچنین فیلرهای کوچک باعث انتقال بهتر نور می‌شوند که نتیجه‌ی آن دندانی شفاف، طبیعی و درخشان است.

اما در کنار تمام این مزایا، کامپوزیت میکروفیل یک نقطه‌ضعف دارد و آن استحکام فشاری پایین‌تر نسبت به نسل‌های هیبریدی و نانوفیل است. به همین دلیل معمولاً برای دندان‌های عقبی که در معرض فشار زیاد هستند، استفاده نمی‌شود. در عوض برای دندان‌های قدامی جلویی یا ترمیم‌های سطحی گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.

از نظر دوام، میکروفیل‌ها معمولاً بین ۴ تا ۶ سال ماندگاری دارند؛ اما با مراقبت درست و انجام پالیش‌های دوره‌ای، عمر مفید آن‌ها می‌تواند تا حدود ۸ سال نیز افزایش یابد. لازم است هر شش ماه یک‌بار توسط دندانپزشک بررسی شوند تا در صورت بروز ترک‌های ریز یا کاهش درخشندگی، با پولیش مجدد ترمیم گردند.

در مجموع، کامپوزیت میکروفیل نقطه‌ی عطفی در تاریخ زیبایی دندان‌ها به‌شمار می‌رود؛ چرا که برای اولین بار امکان داشتن دندان‌هایی براق، صاف و طبیعی بدون نیاز به لمینت سرامیکی را فراهم کرد. این نسل هنوز هم در بسیاری از ترمیم‌های زیبایی دندان‌های جلو کاربرد دارد و یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای ایجاد لبخندهای درخشان هالیوودی است.

اگر بخواهیم خلاصه کنیم، کامپوزیت میکروفیل دندان بهترین انتخاب برای افرادی است که به دنبال درخشندگی، زیبایی طبیعی و لطافت سطح دندان هستند؛ به‌ویژه زمانی که فشار زیادی روی دندان‌ها وارد نمی‌شود و هدف اصلی، زیبایی و اصلاح رنگ و فرم لبخند است.

کامپوزیت هیبرید و میکروهیبرید

کامپوزیت هیبرید Hybrid Composite و میکروهیبرید Microhybrid Composite از نسل‌های میانی و پیشرفته‌ی کامپوزیت دندان هستند که برای ایجاد تعادل میان زیبایی، مقاومت و دوام طراحی شده‌اند. پس از تجربه‌ی نسل‌های ماکروفیل و میکروفیل، دندانپزشکان به این نتیجه رسیدند که هیچ‌یک از آن‌ها به‌تنهایی کامل نیستند؛ ماکروفیل‌ها مقاوم اما زبر بودند، در حالی که میکروفیل‌ها زیبا اما شکننده بودند. نتیجه‌ی این نیاز، تولید کامپوزیت‌های هیبریدی بود موادی که ترکیبی از ذرات درشت و ریز فیلر را در خود دارند تا بهترین ویژگی‌های هر دو نسل را هم‌زمان ارائه دهند.

در ترکیب کامپوزیت هیبرید دندان، اندازه‌ی ذرات پرکننده معمولاً بین ۰.۶ تا ۱ میکرومتر متغیر است، در حالی که در میکرو هیبریدها اندازه‌ی ذرات به ۰.۰۴ تا ۰.۴ میکرومتر کاهش یافته است. این تفاوت باعث می‌شود میکروهیبریدها سطحی صاف‌تر، براق‌تر و پالیش‌پذیرتر داشته باشند و از نظر زیبایی‌شناسی به دندان طبیعی نزدیک‌تر باشند. در مقابل، هیبریدهای کلاسیک به دلیل داشتن ذرات درشت‌تر، مقاومت فشاری بالاتری دارند و برای ترمیم دندان‌های عقبی بسیار مناسب‌اند.

رزین پایه در این کامپوزیت‌ها معمولاً از Bis-GMA یا UDMA ساخته می‌شود و به کمک سایلن کوپلر به فیلرهای شیشه‌ای، سیلیکاتی یا زیرکونیایی متصل می‌گردد. این ساختار ترکیبی منجر به استحکام بالا، مقاومت در برابر سایش و درخشندگی قابل‌قبول می‌شود. یکی از نقاط قوت این نسل، تطبیق‌پذیری بالا با نیازهای مختلف است؛ یعنی می‌توان از آن‌ها هم برای ترمیم‌های زیبایی در ناحیه‌ی جلویی و هم برای ترمیم‌های فشاری در نواحی خلفی استفاده کرد.

از نظر عملکرد نوری، هیبریدها توانایی عبور و بازتاب نور را به‌خوبی دارند و در نتیجه رنگ آن‌ها به مینای طبیعی دندان بسیار نزدیک است. همین ویژگی باعث شده کامپوزیت‌های میکروهیبرید انتخابی محبوب برای اصلاح طرح لبخند باشند؛ زیرا ظاهر طبیعی و یکدستی ایجاد می‌کنند بدون آنکه استحکام قربانی زیبایی شود.

از نظر دوام، این نسل از کامپوزیت‌ها معمولاً بین ۷ تا ۱۰ سال عمر مفید دارند، مشروط بر اینکه بیمار مراقبت‌های بهداشتی و پولیش دوره‌ای را رعایت کند. مقاومت بالا در برابر شکستگی و فشار، به‌ویژه در بیمارانی که دندان‌قروچه دارند یا عادت به جویدن غذاهای سفت دارند، یکی از دلایل محبوبیت این نوع کامپوزیت است.

از دیگر مزایای مهم کامپوزیت هیبریدی و میکروهیبریدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تطابق رنگی بسیار بالا با دندان‌ های طبیعی
• قابلیت فرم‌دهی دقیق برای ترمیم‌ های پیچیده
• استحکام زیاد در برابر نیروهای جویدنی
• امکان استفاده برای ترمیم‌های وسیع یا چندسطحی
• کاهش احتمال لب‌ پریدگی و تغییر رنگ نسبت به نسل‌ های قبلی

البته مانند هر ماده‌ی دندانپزشکی، این نوع کامپوزیت نیز محدودیت‌هایی دارد. از جمله اینکه در مقایسه با کامپوزیت‌های نانوفیل سطحی کمی زبرتر دارد و درخشندگی نهایی آن ممکن است پس از چند سال کاهش یابد. با این حال، همچنان یکی از متعادل‌ترین و پرکاربردترین انواع کامپوزیت دندان در دندانپزشکی مدرن است.

به طور خلاصه، اگر بخواهیم بین دوام و زیبایی تعادل برقرار کنیم، کامپوزیت هیبرید و میکروهیبرید بهترین گزینه هستند. این نوع کامپوزیت‌ها نه‌تنها ظاهری نزدیک به دندان طبیعی دارند، بلکه در برابر فشار و سایش نیز مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. به همین دلیل، بسیاری از متخصصان برای اصلاح طرح لبخند، ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده و حتی بازسازی سطوح جونده، این نوع را به عنوان انتخاب اول توصیه می‌کنند.

کامپوزیت نانوفیل و نانو هیبرید

کامپوزیت نانوفیل Nanofill Composite و نانوهیبرید Nanohybrid Composite نسل‌های مدرن و پیشرفته‌ی کامپوزیت دندان هستند که به‌واسطه‌ی فناوری نانو، توانسته‌اند ضعف‌های تمام نسل‌های قبلی را برطرف کنند. در این نوع کامپوزیت‌ها، اندازه‌ی ذرات فیلر به مقیاس نانو ۲۰ تا ۷۵ نانومتر کاهش یافته و به همین دلیل ساختاری فوق‌العاده متراکم، مقاوم و در عین حال درخشان ایجاد می‌شود. کوچک بودن این ذرات باعث می‌شود نور به‌صورت طبیعی از سطح دندان بازتاب پیدا کند و نتیجه نهایی، لبخندی با درخشندگی و شفافیت طبیعی باشد که به مینای واقعی دندان شباهت زیادی دارد.

در ساختار کامپوزیت نانوفیل دندان، فیلرهای نانویی از جنس شیشه‌ی سیلیکا، زیرکونیا یا سرامیک هستند که به کمک سایلن کوپلر به رزین پلیمری متصل می‌شوند. این ساختار سبب می‌شود که ماده، در برابر فشار و ساییدگی بسیار مقاوم باشد و در عین حال قابلیت شکل‌دهی عالی داشته باشد. در مقابل، کامپوزیت نانوهیبرید ترکیبی از ذرات درشت و ذرات نانویی است؛ به‌عبارتی ترکیبی از نسل هیبریدی و فناوری نانو. همین ترکیب هوشمندانه باعث شده که این نسل از کامپوزیت، تعادل بی‌نقصی میان استحکام مکانیکی، زیبایی نوری و دوام طولانی‌مدت ایجاد کند.

از مهم‌ترین مزایای کامپوزیت نانوفیل و نانوهیبرید می‌توان به پالیش‌پذیری فوق‌العاده بالا اشاره کرد. به دلیل اندازه‌ی بسیار ریز ذرات، سطح دندان پس از پولیش کاملاً صاف، براق و صیقلی می‌شود و درخشندگی آن حتی پس از چند سال نیز حفظ می‌گردد. این ویژگی باعث شده این نوع کامپوزیت برای اصلاح طرح لبخند، ترمیم دندان‌های جلو و کارهای زیبایی گزینه‌ای ایده‌آل باشد. از طرف دیگر، مقاومت فشاری بالای آن‌ها اجازه می‌دهد که حتی در دندان‌های عقبی آسیاب‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرند بدون آنکه ترک بخورند یا لب‌پریده شوند.

یکی از ویژگی‌ های خاص این نسل، مقاومت بالا در برابر تغییر رنگ و جذب رنگ‌دانه‌های غذایی است. برخلاف کامپوزیت‌های قدیمی‌تر که با گذر زمان تیره یا زرد می‌شدند، سطح صیقلی نانوکامپوزیت‌ها مانع چسبیدن ذرات رنگی ناشی از قهوه، چای یا سیگار می‌شود. به همین دلیل، رنگ دندان‌ها تا مدت طولانی سفید و براق باقی می‌ماند.

از نظر دوام، نانوفیل‌ها می‌توانند تا ۱۰ سال یا حتی بیشتر ماندگاری داشته باشند، مشروط بر اینکه بیمار بهداشت دهان را به‌خوبی رعایت کند و هر ۶ ماه برای پولیش دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه کند. همچنین این نوع کامپوزیت در برابر انقباض حرارتی و شکستگی‌های ناشی از فشار ناگهانی مقاومت بسیار بالایی دارد.

از دیدگاه فنی، تفاوت اصلی نانوفیل با نانوهیبرید در درصد و اندازه‌ی فیلرهاست. نانوفیل‌ها ذرات بسیار کوچک‌تری دارند که ظاهر طبیعی‌تر و شفاف‌تری به دندان می‌دهند، در حالی که نانوهیبریدها ذرات درشت‌تری در ترکیب خود دارند که باعث استحکام بیشتر می‌شود. در واقع نانوهیبریدها گزینه‌ای بین زیبایی نانوفیل و قدرت هیبریدی محسوب می‌شوند و در اغلب کلینیک‌های دندانپزشکی مدرن، به‌عنوان انتخاب اول برای کامپوزیت دندان کامل لبخند Full Smile Design مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از دیگر ویژگی‌های مثبت این نسل می‌توان به چسبندگی بالا به ساختار دندان، مقاومت حرارتی، ثبات رنگ، تطبیق رنگی دقیق با دندان طبیعی، و راحتی در ترمیم اشاره کرد. در صورت لب‌پریدگی جزئی، بخش آسیب‌دیده را می‌توان بدون نیاز به تعویض کامل کامپوزیت، به‌راحتی بازسازی کرد.

کامپوزیت فلو Flowable

کامپوزیت فلو Flowable Composite یکی از انواع ظریف و تخصصی کامپوزیت دندان است که به‌دلیل بافت نرم‌تر و ویسکوزیته پایین‌تر خود، برای پر کردن نواحی باریک، شیارهای ظریف و قسمت‌هایی از دندان که دسترسی به آن‌ها دشوار است، استفاده می‌شود. این نوع کامپوزیت در واقع نسخه‌ای رقیق‌تر از کامپوزیت‌های معمولی مثل هیبرید یا نانوهیبرید است و به‌دلیل خاصیت روانی بالایش، می‌تواند به‌راحتی در فضاهای کوچک جریان پیدا کند و تمام جزئیات سطح دندان را پر کند.

در ساختار کامپوزیت فلو، درصد رزین بخش مایع نسبت به فیلر ذرات جامد بیشتر است. این ویژگی باعث افزایش سیالیت و انعطاف‌پذیری آن می‌شود. فیلرهای موجود در این نوع کامپوزیت معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از ترکیب کل را تشکیل می‌دهند، در حالی که در کامپوزیت‌های معمولی این مقدار به بالای ۷۰ درصد می‌رسد. کاهش فیلرها باعث می‌شود فلوها نرم‌تر، براق‌تر و روان‌تر باشند؛ اما در عوض کمی از استحکام مکانیکی خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل، دندانپزشکان از آن‌ها معمولاً برای ترمیم‌های سطحی، زیرکار یا نواحی کم‌فشار مانند دندان‌های جلویی استفاده می‌کنند.

از مهم‌ترین کاربردهای کامپوزیت فلو دندان می‌توان به پر کردن ترک‌های مویی، حفره‌های کوچک ناشی از پوسیدگی‌های سطحی، ترمیم شکستگی‌های جزئی لبه دندان و پوشش‌دهی فضاهای بین دندانی اشاره کرد. همچنین برای زیرسازی قبل از قرار دادن کامپوزیت‌های ضخیم‌تر یا هیبریدی نیز استفاده می‌شود، چون می‌تواند سطح دندان را یکنواخت و آماده‌ی چسبندگی بهتر کند.

یکی از ویژگی‌ های بارز کامپوزیت فلو، قدرت چسبندگی بسیار بالا به عاج و مینا است. به‌دلیل ترکیب رزینی و خاصیت ترشوندگی مناسب، این ماده به‌خوبی به سطوح دندانی متصل می‌شود و از نفوذ مایعات یا باکتری‌ها به زیر سطح ترمیم جلوگیری می‌کند. همچنین در مواردی که ترمیم در نواحی عمیق یا زاویه‌دار انجام می‌شود مثل شیارهای دندان‌های آسیای کوچک و بزرگ، فلوها می‌توانند به‌صورت دقیق و یکنواخت در محل موردنظر قرار بگیرند.

از لحاظ ظاهری، فلوها در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها تولید می‌شوند تا با رنگ طبیعی دندان هماهنگی کامل داشته باشند. نوع نانوفیل فلو نیز در بازار وجود دارد که با بهره‌گیری از ذرات نانو، شفافیت و درخشندگی بیشتری نسبت به مدل‌های قدیمی‌تر دارد.

اما باید دانست که کامپوزیت فلو به‌دلیل نرمی و درصد پایین فیلرها، برای نواحی تحت فشار زیاد مناسب نیست. به‌عبارت دیگر، استفاده از آن در دندان‌های خلفی که درگیر جویدن و گاز زدن هستند، توصیه نمی‌شود. بااین‌حال، برای پرکردگی‌های سطحی، لایه‌ی زیرین ترمیم، نواحی گردن دندان یا حتی اصلاح‌های ظریف زیبایی، گزینه‌ای ایده‌آل و بی‌رقیب است.

از نظر دوام، در صورت استفاده‌ی صحیح و ترکیب با لایه‌های مقاوم‌تر، کامپوزیت فلو می‌تواند ۵ تا ۷ سال عمر مفید داشته باشد. مراقبت از آن ساده است و معمولاً نیازی به ترمیم مداوم ندارد، مگر در صورت ضربه یا ساییدگی.

منبع: برای مطالعه ادامه مقاله کامپوزیت چیست کلیک کنید.